Bariera hydrolipidowa – jak o nią dbać? [Kompendium wiedzy]

Kiedy pojawiają się problemy ze skórą, poszukujemy szybkich i skutecznych rozwiązań. W zależności od poziomu naszej wiedzy i świadomości, sięgamy po środki rzeczywiście skuteczne, likwidujące przyczynę, albo (niestety) po środki doraźne, skoncentrowane na walce z objawami. Szczególnie trudna w zdiagnozowaniu a następnie w wyleczenie może się okazać uszkodzona bariera hydrolipidowa skóry. Intuicyjnie oczekujemy, że naruszenie bariery hydrolipidowej spowoduje przesuszanie się cery, utratę elastyczności i blasku czy nawet pojawianie się zmarszczek. To wszystko prawda – ale nie cała. Objawy zaburzonej bariery hydrolipidowej są bowiem znacznie liczniejsze i należy do nich również przetłuszczanie się skóry, nadprodukcja sebum oraz trądzik. Ten tekst stanowi kompendium wiedzy o barierze hydrolipidowej skóry. Dowiedz się z niego m.in. co to jest bariera hydrolipidowa, jak wygląda zaburzona bariera hydrolipidowa, jaka jest zależność bariera hydrolipidowa a trądzik, jak odbudować barierę hydrolipidową skóry twarzy, ile trwa naprawa bariery hydrolipidowej oraz jakie stosować kosmetyki na odbudowę bariery hydrolipidowej.

Co to jest bariera hydrolipidowa?

Podejmując próbę odbudowy bariery hydrolipidowej skóry należy najpierw wiedzieć, z czym w ogóle mamy do czynienia. Na początku przedmiotem naszego zainteresowania będzie więc sama bariera hydrolipidowa – co to jest? Bariera hydrolipidowa skóry to swoista warstwa ochronna. Jej zadaniem jest izolowanie skóry – czyli naszego największego narządu – od szkodliwych czynników zewnętrznych, mogących się przyczyniać do jej naruszenia.

Już samo pojęcie lipidów jest bardzo obszerne. Jest to grupa występujących naturalnie związków chemicznych, obejmująca m.in. tłuszcze, sterole, woski, fosfolipidy, niektóre witaminy oraz wiele innych substancji, podobnych pod względem budowy, a poniekąd również funkcji. Najważniejszą w nich, w kontekście skóry, jest amfifilowość – czyli jednoczesne hydrofilowość (skłonność do łączenia się z wodą) i hydrofobowość (czyli skłonność do odpychania cząstek wody). Ma ona ogromne znaczenie w zakresie zapewniania skórze odpowiedniego poziomu nawilżenia.

Do lipidów budujących płaszcz lipidowy (czyli barierę hydrolipidową skóry) należą m.in. cholesterol (znany nam głównie z niechlubnej roli zatykania naczyń krwionośnych), ceramidy (chroniące skórę przed nadmierną utratą wody), a także wolne kwasy tłuszczowe (stanowiące składnik krwi i magazyn energii dla komórek). Poza lipidami, głównym składnikiem bariery hydrolipidowej jest woda. Ponadto w skład bariery lipidowej wchodzą naturalne wydzieliny: sebum (czyli olej produkowany przez naszą skórę), pot (roztwór zawierający m.in. minerały, mocznik, białka oraz kwas mlekowy, odpowiedzialny za zachowanie prawidłowego pH, chłodzenie skóry i jej ochronę przed szkodliwymi drobnoustrojami z zewnątrz), a także naturalny czynnik nawilżający (NMF, od ang. Natural Moisturizing Factor). To substancja naturalna powstająca podczas rogowacenia skóry, a także w trakcie pocenia się i wydzielania sebum. To właśnie NMF umożliwia wiązanie wody w naskórku, przeciwdziałając jego przesuszaniu.

Zaburzona bariera hydrolipidowa – objawy

Bariera hydrolipidowa spełnia szereg funkcji kluczowych dla prawidłowego funkcjonowania skóry. To dlatego jakiekolwiek zaburzenie bariery hydrolipidowej może natychmiast przełożyć się na jej zdrowie i wygląd. Płaszcz lipidowy chroni przed utratą wody, zatrzymując ją w naskórku. Dzięki temu skóra pozostaje odpowiednio nawilżona i nie ma potrzeby ratowania się nadprogramową produkcją sebum.

Bariera hydrolipidowa stanowi również barierę dla czynników zewnętrznych, mogących się odbijać na stanie skóry. Choć wydaje się to nieprawdopodobne, płaszcz lipidowy chroni naszą skórę m.in. przed spalinami i smogiem (zwłaszcza przed ich głównymi składnikami – dwutlenkiem węgla, tlenkiem azotu i tlenkiem siarki), przed metalami ciężkimi (głównie ołowiem, kadmem, rtęcią i arsenem), przed pestycydami i zanieczyszczeniami pochodzenia przemysłowego, a także przed pyłkami roślinnymi (mogącymi powodować alergie) oraz przed szkodliwymi drobnoustrojami (bakteriami, wirusami i grzybami), stwarzającymi ryzyko rozwijania się stanów zapalnych. Co więcej, bariera hydrolipidowa w pewnym stopniu stanowi nawet ochronę przed promieniowaniem UV, które stało się dla człowieka szczególnie dotkliwe odkąd doprowadziliśmy do dewastacji warstwy ozonowej atmosfery.

Na tym nie kończą się możliwości warstwy hydrolipidowej. Jej kolejną ważną funkcją jest regulacja pH – czyli poziomu kwasowości/zasadowości skóry. Skala pH rozciąga się od 0 (bardzo kwaśne) do 14 (mocno zasadowe). Za środek skali, czyli pH neutralne, przyjmuje się 7. Prawidłowe pH skóry powinno być lekko kwaśne – od 4,5 do 5,5. Taki wskaźnik ułatwia regenerację i ochronę przed podrażnieniami, pozwala także zachować elastyczność.

Dodatkowo bariera hydrolipidowa ułatwia regenerację skóry i naprawę uszkodzeń mechanicznych, które zdarzają się niemal każdego dnia (np. w postaci otarć, zadrapań, ugryzień komarów). Elastyczna i jędrna skóra odbudowuje się szybciej, ale też dłużej zachowuje młody wygląd.

Jak zatem objawiają się zaburzenia bariery hydrolipidowej? Przede wszystkim przestaje ona spełniać wszystkie swoje funkcje: skóra regeneruje się znacznie wolniej, jest przesuszona, matowa, pozbawiona blasku i elastyczności. Woda i substancje odżywcze nie utrzymują się w komórkach, powodując ich obumieranie. Skóra stosuje zatem strategie obronne – np. w postaci zwiększenia wydzielania sebum, co niejednokrotnie prowadzi do zatkania porów i rozwijania się trądziku.

Jak wygląda uszkodzona  bariera hydrolipidowa?

Uszkodzona bariera hydrolipidowa – jak wygląda ona w praktyce? Przede wszystkim dokuczać nam będzie przesuszona, łuszcząca się skóra, matowa, nieelastyczna, z towarzyszącym uczuciem ściągania, pieczenia i swędzenia. Taka skóra o wiele łatwiej ulega uszkodzeniom, może więc być stale podrażniona, bardziej podatna na alergeny, mocniej wyczulona na pewne składniki kosmetyków, które do tej pory nie wywoływały żadnych negatywnych reakcji. Niestety skóra o uszkodzonej barierze hydrolipidowej stanowi łatwy cel dla szkodliwych drobnoustrojów – od tych w miarę nieszkodliwych, powodujących tylko przejściowy, lekki dyskomfort, aż po bardzo trudne w leczeniu i niebezpieczne nawet dla życia (np. gronkowiec złocisty).

Podczas gdy wiele z tych objawów mamy skłonność bagatelizować, to do poszukiwania pomocy może nas ostatecznie skłonić pojawienie się trądziku, zaskórników i wyprysków, których przyczyną jest nadprodukcja sebum oraz bytowanie na skórze bakterii, wirusów, grzybów czy roztoczy.

Dlaczego uszkodzona bariera hydrolipidowa powoduje trądzik?

Zależność zaburzona bariera hydrolipidowa a trądzik na pierwszy rzut oka może się wydawać nielogiczna – no bo dlaczego objawem przesuszonej skóry ma być jej przetłuszczanie się? Tymczasem nadmierne wydzielanie sebum to naturalna reakcja obronna organizmu.

Przez uszkodzony płaszcz lipidowy z komórek ucieka cenna woda oraz składniki odżywcze. Celem organizmu jest w tej sytuacji przetrwanie – a do tego trzeba zatrzymać wodę i mikroelementy w skórze, za wszelką cenę, również za cenę naszego wyglądu. Bardzo często osoby dotknięte problemem uszkodzonej bariery hydrolipidowej skarżą się równocześnie na skórę przesuszoną i przetłuszczoną – cera jednocześnie się „świeci” od sebum, ale też w sposób nieestetyczny i dostrzegalny dochodzi do nadmiernego złuszczania naskórka.

Uszkodzona bariera hydrolipidowa – przyczyny

Na zwiększone ryzyko uszkodzenia bariery hydrolipidowej skóry ma wpływ wiele czynników – zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych. Do tych pierwszych zaliczyć można wiek (z czasem nasza skóra zaczyna funkcjonować inaczej, produkując coraz mniej lipidów), skłonności genetyczne (np. odziedziczona po przodkach sucha skóra, bardziej podatna na uszkodzenia i starzejąca się szybciej), a także zaburzenia hormonalne (wynikające np. z pewnych chorób czy też występujące typowo w okresie ciąży).

Do czynników zewnętrznych zwiększających ryzyko uszkodzenia bariery hydrolipidowej należą natomiast zła dieta (uboga w „zdrowy” cholesterol, nienasycone kwasy tłuszczowe, minerały i witaminy, za to bogata w cukry proste, sztuczne dodatki, mocno przetworzona), niedostateczne nawodnienie (spowodowane wypijaniem zbyt małych ilości wody), skłonność do używek (zwłaszcza alkoholu i tytoniu), przewlekły stres (prowadzący do zaburzeń hormonalnych i metabolicznych), niedobór snu (obniżający odporność i negatywnie wpływający na funkcjonowanie całego organizmu), niewłaściwa pielęgnacja (zwłaszcza używanie kosmetyków, które tylko maskują problemy, zamiast z nimi walczyć), a także cały szereg czynników środowiskowych (np. wilgotność powietrza, temperatura, promieniowanie słoneczne, ekspozycja na zanieczyszczenia).

Jak odbudować barierę hydrolipidową skóry twarzy?

Odbudowa bariery hydrolipidowej powinna się odbywać wielowymiarowo. Należy w miarę możliwości wyeliminować (lub przynajmniej znacznie ograniczyć) czynniki ryzyka, jak również dostarczyć skórze odpowiedniej pielęgnacji. Jeśli twoim problemem jest uszkodzona bariera hydrolipidowa, odbudowa będzie wymagała nieco troski i regularności. Jak wygląda odbudowa bariery hydrolipidowej krok po kroku?

W codziennej trosce o skórę zacznij od odpowiedniego oczyszczenia. Stosuj w tym cele delikatny żel czy płyn do mycia twarzy, płyn micelarny czy tonik, pozwalający na usunięcie zanieczyszczeń środowiskowych czy resztek makijażu. Kluczowe jest nawilżenie i dostarczenie składników odżywczych – tutaj przyda się serum odbudowujące barierę hydrolipidową skóry czy krem do odbudowy bariery hydrolipidowej. Nie zapominaj o delikatnym złuszczaniu martwego naskórka. Zrezygnuj jednak w tym celu z gruboziarnistych peelingów mechanicznych, które mogą dodatkowo uszkadzać wrażliwą skórę. Wybierz raczej delikatny peeling enzymatyczny.

Jak odbudować barierę hydrolipidową twarzy poza stosowaniem kosmetyków? Niestety żadna pielęgnacja zewnętrzna nie będzie długotrwale skuteczna, jeśli nie zmienisz pewnych zgubnych nawyków. Pojawienie się problemów z trądzikiem oraz okres walki z nim to dobry moment na zmianę zwyczajów żywieniowych, zmniejszenie ekspozycji na promieniowanie UV czy wyeliminowanie pewnych czynników stresogennych. To w dużej mierzy od ciebie zależy, ile trwa odbudowa bariery hydrolipidowej.

Produkty do odbudowy bariery hydrolipidowej – jak kosmetyki KN Skincare na nią wpływają?

Marka KN Skincare powstała z myślą o skórze problematycznej, z zaburzoną barierą hydrolipidową. Stawiamy na jakość, nie na ilość – dlatego z naszej ofercie znajdziesz nieliczne kosmetyki. Ich skumulowane działanie pozwala na skuteczne przywrócenie skórze zdrowia i blasku.

Prebiotyczna pianka oczyszczająca InuBiom skutecznie oczyszcza skórę. Serum Enantia AMA cechuje szerokie spektrum działania, obejmujące wspieranie procesów naprawczych i niwelowanie niedoskonałości. Krem odbudowujący barierę hydrolipidową CucuMarine stymuluje regenerację dzięki pieczołowicie skomponowanemu składowi.

Jeśli interesuje cię naprawdę skuteczna i bezpieczna odbudowa bariery hydrolipidowej, kosmetyki KN Skincare są właśnie tym, czego szukasz. Serum i  krem na odbudowę bariery hydrolipidowej nie maskują problemów, ale działają od środka, efektywnie regenerując skórę, pobudzając komórki do regeneracji i zapewniając im ochronę przed szkodliwymi czynnikami środowiskowymi.

Dla wielu osób ten tekst może stanowić punkt zwrotny w pielęgnacji skóry. Swoje problemy mogą one zidentyfikować jako uszkodzenie bariery hydrolipidowej. Jeżeli wiedz już, jak wygląda uszkodzona bariera hydrolipidowa i jak naprawić barierę hydrolipidową, możesz zacząć skutecznie przeciwdziałać problemowi, stosując kosmetyki do jej odbudowy. Efekty prawidłowej troski o skórę zaczną być widoczne dość szybko, choć nie błyskawicznie. Jeśli uszkodzona została bariera hydrolipidowa, kosmetyki gwarantujące natychmiastowy efekt najczęściej nie dotykają sedna problemu, ale krótkotrwale go maskują (np. natłuszczając i nabłyszczając sam naskórek a przy okazji zatykając pory i działając dodatkowo komedogennie). Specjalistyczne i skuteczne kosmetyki do odbudowy bariery hydrolipidowej mają za zadanie sięgnąć do sedna problemu – wzmocnić struktury odpowiedzialne za gromadzenie wody, zminimalizować wydzielanie sebum do prawidłowego poziomu, ułatwić odprowadzanie toksyn a tym samym doprowadzić do odblokowania porów i pozbycia się trądziku. Proces nie odbędzie się z dnia na dzień, ale na efekt w postaci pięknej, zdrowej, czystej, promiennej i elastycznej skóry – warto poczekać.